احکام نماز

طهارت

وضوى باطل :

سؤال 146 : شخصى که بعد از مدتى متوجه مى شود که وضوهایش باطل بوده آیا واجب است همه نمازهاى این مدت را قضا کند ؟

جواب : قضاى همه نمازهایى که با وضوى باطل خوانده واجب است .

ترک غسل جنابت :

سؤال 147 : شخصى یک سال است که به تکلیف رسیده و در زمانى که جنب مى شده از احکام آن اطلاع نداشته است . اکنون که اطلاع پیدا کرده حکم نمازهایى که قبلاً خوانده و روزه هایى که گرفته چیست ؟

جواب : باید نمازها را قضا کند و اما روزه پس چون تعمد بقاء بر جنابت نداشته قضا و کفاره ندارد ، اگر چه احتیاط مستحب قضاء است .

<ادامه مطلب... >

احکام نماز

طهارت

وضوى باطل :

سؤال 146 : شخصى که بعد از مدتى متوجه مى شود که وضوهایش باطل بوده آیا واجب است همه نمازهاى این مدت را قضا کند ؟

جواب : قضاى همه نمازهایى که با وضوى باطل خوانده واجب است .

ترک غسل جنابت :

سؤال 147 : شخصى یک سال است که به تکلیف رسیده و در زمانى که جنب مى شده از احکام آن اطلاع نداشته است . اکنون که اطلاع پیدا کرده حکم نمازهایى که قبلاً خوانده و روزه هایى که گرفته چیست ؟

جواب : باید نمازها را قضا کند و اما روزه پس چون تعمد بقاء بر جنابت نداشته قضا و کفاره ندارد ، اگر چه احتیاط مستحب قضاء است .

احکام نماز

طهارت

وضوى باطل :

سؤال 146 : شخصى که بعد از مدتى متوجه مى شود که وضوهایش باطل بوده آیا واجب است همه نمازهاى این مدت را قضا کند ؟

جواب : قضاى همه نمازهایى که با وضوى باطل خوانده واجب است .

ترک غسل جنابت :

سؤال 147 : شخصى یک سال است که به تکلیف رسیده و در زمانى که جنب مى شده از احکام آن اطلاع نداشته است . اکنون که اطلاع پیدا کرده حکم نمازهایى که قبلاً خوانده و روزه هایى که گرفته چیست ؟

جواب : باید نمازها را قضا کند و اما روزه پس چون تعمد بقاء بر جنابت نداشته قضا و کفاره ندارد ، اگر چه احتیاط مستحب قضاء است .

شک در وضو در حال نماز :

سؤال 148 : اگر نماز گزار در اثناء نماز در گرفتن وضو شک کند و نماز را با این حالت مدتى ادامه دهد بعد یقین کند که وضو گرفته حکم او چیست ؟

جواب :اگر بعد از شک یقین پیدا کرد وضو داشته نمازش صحیح است .

فراموش کردن تطهیر مخرج بول قبل از وضو :

سؤال 149 : شخصى بول کرد و خود را طاهر نکرد و براى نماز وضو گرفت و نماز خواند ،بعد از نماز یادش آمد ، آیا صرف تطهیر مخرج بول کافى است یا باید وضو نیز بگیرد ؟ و در هرصورت نمازى که خوانده صحیح است یا خیر ؟

جواب : وضوئى که با آن حال گرفته کافى است و احتیاج به تجدید آن ندارد ، آنچه برایش واجب است تطهیر مخرج و اعاده نماز است یا قضاء آن .

طهارت براى سجده منسیّه و سجده سهو :

سؤال 150 : آیا براى سجده سهو و تشهد فراموش شده اگر بین سلام و سجده حدثى واقع شود وضو گرفتن لازم است ؟

جواب : در سجده سهو طهارت شرط نیست بخلاف سجده و تشهد فراموش شده .

فاقد الطهورین :

سؤال 151 : شخصى در بیمارستان بسترى شده است و نمى تواند براى نماز وضو بگیرد ، همچنین خاک براى تیمم پیدا نمى کند . آیا مى تواند نمازش را بى وضو و بى تیمم بخواند ؟

جواب : فاقد الطهورین به همان حال نماز بخواند و بعداً اعاده یا قضا کند .

 

وقت

اذان رادیو :

سؤال 152 : اذانى که از رادیو پخش مى شود معتبر است یا خیر ؟

جواب : چون موجب اطمینان به دخول وقت است کافى است .

وقت مخصوص عصر :

سؤال 153 : اگر نماز گزار براى خواندن نماز ظهر و عصر به اندازه پنج رکعت وقت تا مغرب دارد باید نماز ظهر و عصر را چگونه بخواند ؟

جواب : چناچه پنج رکعت وقت داشته باشد هر دو را به عنوان ادا مى خواند
و الاّ فریضه عصر در وقت مخصوص واقع مى شود و ادا است و فریضه ظهر قضا است .

وقت مغرب :

سؤال 154 : آیا علامت مغرب آن است که سرخى طرف مشرق که بعد از غروب آفتاب پیدا مى شود از بالاى سر انسان بگذرد ؟

جواب : گذشتن سرخى از بالاى سر مشاهده نمى شود لکن منتقل شدنش به طرف مغرب مشاهده مى شود و آن علامت غروب واقعى است .

آخر وقت مغرب و عشاء :

سؤال 155 : اگر وقت نماز مغرب و عشا براى شخص مختار نصف شب باشد و شب را از اول غروب آفتاب تا اذان صبح حساب کنیم نیمه شب تقریباً 11 ساعت بعدازظهر شرعى مى شود ، لکن شما براى خواندن نماز مغرب یا افطار روزه بین غروب آفتاب و مغرب شرعى به مقدار پانزده دقیقه تقریباً فرق مى گذارید ، بنابراین نیمه شب وآخر وقت نماز مغرب و عشا چه ساعتى بعد از ظهر مى باشد ؟

جواب : تقریبا یازده و ربع نصف شب است و فرق بین غروب و مغرب ظاهرى مى باشد و حقیقت وقت غروب واقعى همان انتقال حمره شدید مشرقیه است به سمت مغرب .

جمع بین ظهرین و عشائین :

سؤال 156 : خواندن نماز ظهر وعصر و مغرب وعشا با فاصله و بدون فاصله چه حکمى دارد ؟ آیا طریقه شیعه واقعاً مطابق با عمل ائمه (علیهم السلام) است .

جواب : هر دو نحو جایز است و حضرت رسول (صلى الله علیه وآله وسلم) به هر دو نحو اختیاراً عمل نموده اند .

شک در قضاء و اداء :

سؤال 157 : هنگامى که نمى دانیم نماز صبح ادا است یا قضا باید آن را به چه نیتى بخوانیم ؟

جواب : بهتر نیت ما فى الذمه است و ممکن است با استصحاب بقاء وقت نیت ادا نماید .

تأخیر انداختن نماز ظهر روز جمعه :

سؤال 158 : اگر کسى بخواهد روز جمعه در منزل نماز ظهرش را بخواند ، آیا لازم است منتظر شود تا خطبه نماز جمعه تمام شود بعد نماز ظهر را بخواند ؟

جواب : بهتر آن است که صبر کند.

 

قبله

انحراف از قبله :

سؤال 159 : انحراف از قبله تا چه مقدار نماز را باطل نمى کند ؟

جواب : در حال سکونات نماز ، انحراف از قبله الى ما بین الیمین و الیسار مانعى ندارد.

 

لباس نمازگزار

پوشش ناقص در نماز :

سؤال 160 : چنانچه مرد یا زنى مدتى با پوششى نماز خوانده است که بعداً مى فهمد آن مقدار پوشش کافى نبوده است ( به خاطر جهل به حکم ) تکلیفش چیست ؟

جواب : ظاهراً نمازهاى او باطل است ، چونکه مقصر است ، به مسئله 799 توضیح المسائل مراجعه شود .

پوشش زن در نماز :

سؤال 161 : آیا پوشش زن در نماز باید طورى باشد که هیچ طرف بدن او دیده نشود ؟

جواب : زن باید در موقع نماز تمام بدن حتى سر و موى خود را بپوشاند ، مگر صورت به مقدارى که در وضو شسته مى شود و دستها تا مچ و روى پاها تا مچ ، و از باب احتیاط باید مقدارى از اطراف صورت و قدرى پائین تر از مچ را بپوشاند .

پوشاندن مو و دست زن در بین نماز :

سؤال 162 : اگر زنى در بین نماز بفهمد که قسمتى از موها یا دستش بیش از اندازه مجاز بیرون است ، با پوشاندن آن نماز را تمام کند یا قطع کند و از اول بخواند ؟

جواب : بپوشاند ونماز را تمام کند .

تطهیر لباس با آب غصبى :

سؤال 163 : اگر شخصى با آب غصبى یا با پودر لباسشویى غصبى لباسهاى خود را بشوید و با آن لباس ها نماز بخواند نمازش چه حکمى دارد ؟

جواب : نمازش صحیح است و باید استغفار کند و از صاحب آب و پودر حلالیت بطلبد .

مقدار بخشیده شده از خون :

سؤال 164 : اگر خونى در بدن ویا لباس نمازگزار باشد و مقدار آن کمتر از یک درهم یا یک اشرفى باشد بخشیده مى شود ، لطفاً مقدار درهم یا اشرفى را بیان فرمائید .

جواب : تقریباً به اندازه پنج ریالى است .

خون حیواناتى که خون جهنده ندارند :

سؤال 165 : خون حیوانى که جهنده نیست و پاک است اگر روى لباس انسان باشد و از درهم بیشتر باشد آیا نماز خواندن با آن صحیح است ؟

جواب : چونکه پاک است هر چند از درهم بیشتر باشد ، نماز با آن جایز است .

خون تخم مرغ در لباس :

سؤال 166 : اگر در لباس نماز گزارى خون تخم مرغ بیشتر از یک درهم باشد نماز خواندن با آن جایز است یا خیر ؟

جواب : احوط استحبابى آنست که با آن نماز نخواند .

لباس پوست حیوانات :

سؤال 167 : نماز خواندن با لباسى که از پوست مار ، سوسمار یا نهنگ است جایز است یا خیر ؟

جواب : نماز با آنها جایز نیست .

اجزاء حیوان حرام گوشت - طلا - مردار :

سؤال 168 : صدف حیوانى حرام گوشت است اگر احتمال دهیم دکمه لباس یا مانند آن از اجزاء آن حیوان است خواندن نماز با آن چه حکمى دارد ؟ همچنین پوشیدن لباس طلا بافت یا لباسى که از مردار تهیه شده در حال ناچارى چه حکمى دارد ؟

جواب : مجراى برائت است على الاشهر الاقوى .

اباحه لباس :

سؤال 169 : اگر انسان با پولى که خمس آنرا نداده لباس بخرد و با آن لباس نماز بخواند آیا نماز او باطل است ؟

جواب :اگر به نحو شخصى خریده باشد نه ما فى الذمه نماز او باطل است ، ولى اگر به صورت ما فى الذمه خریده باشد اگر چه فوراً ثمن آنرا از پول غیر مخمس ادا بکند ، نماز صحیح است .

پوشیدن طلا در نماز :

سؤال 170 : شخصى با زنجیر طلا در گردن نماز خوانده آیا نماز او باطل است ؟

جواب : چون لبس صدق مى نماید ، لذا هم حرام است و هم نماز باطل است .

لباس سیاه :

سؤال 171 : پوشیدن لباس سیاه براى نماز گزار کراهت دارد ، آیا این حکم شامل عباى سیاه هم مى شود ؟

جواب : قدر متیقن از لباس سیاه که مکروه است غیر از عبا و عمامه است .

پوشیدن لباس عکسدار :

سؤال 172 : آیا پوشیدن لباسى که عکسى با نقش حیوان کامل یا ناقص یا انسان دارد در موقع نماز جایز است ؟

جواب : مکروه است مطلقاً .

 

مکان نمازگزار

نجاست مکان :

سؤال 173 : جایى که نجس است ولى خشک شده آیا نماز خواندن روى آن جایز است ؟

جواب : فقط موضع سجود باید نجس یا متنجس نباشد و در غیر آن چنانچه نجاست مسریه نباشد اشکال ندارد .

نماز خواندن در مکان غصبى :

سؤال 174 : آیا در زمین غصبى در تنگى وقت نماز خواندن صحیح است ؟ چگونه نماز بخواند ؟ اگر وضو نداشته باشد آیا مى تواند بر روى آن زمین تیمم کند ؟

جواب : اگر مجبور است به ماندن مانند محبوس همان نحو نماز بخواند ، و اگر مى تواند خارج شود در حال خروج نماز بخواند و در صورتى که وضوء ندارد و آب مباح و یا خاک مباح میسر نشود ، رجاءاً نماز بدون طهارت بخواند و بعداً قضا نماید .

مکان موروث :

سؤال 175 : تا هنگامى که وصیت به ثلث را جدا نکنند نماز خواندن ورثه در آن مکان چه حکمى دارد ؟

جواب : تا مقدارى که تأخیر آن متعارف است و مقصود از وصیت نیز همان است نماز جایز است و در صورتى که زیاد اهمال نمایند باطل است .

نماز در وسائل نقلیه :

سؤال 176 : آیا نماز خواندن در ماشین ، قطار ، هواپیما و کشتى اختیاراً جایز است ؟

جواب : اگر نتواند شرائط و ارکان و افعال واجبه نماز را مراعات کند و بجا بیاورد اختیاراً جایز نیست .

سؤال 177 : با توجه به اینکه شما دولت را مالک مى دانید ، آیا مقلدین شما مى توانند هنگام سفر در قطار یا هواپیما نماز بخوانند ؟

جواب : مجازند در قطار و هواپیما نماز بخوانند .

جاهایى که نماز خواندن مکروه است :

سؤال 178 : مى دانیم خواندن نماز در چند جا مکروه است ولى دلیلى بر کراهت بعضى از آنها نداریم در این باره توضیح دهید .

جواب : از باب 16 تا باب 42 وسائل جلد 3 مطالعه نمائید صفحه 442 مکان المصلى ، روایت غیر معتبرهم در حکم عدم است .

 

اذان و اقامه

تکلم بعد از اقامه :

سؤال 179 : آیا با تلفظ کردن نیت بعد از گفتن اقامه ، اقامه باید اعاده شود ؟ اگر ذکرهاى دیگرى مانند استغفر الله گفته شود چطور ؟ و اگر تکبیر را براى تصحیح دو بار بگوید نماز باطل است یا خیر ؟

جواب : استغفر الله و مطلق اذکار موجب اعاده اقامه نمى شود ، و در تکرار تکبیرة الاحرام اگر اولى باطل بوده دومى صحیح است و اگر اولى صحیح بوده دومى موجب بطلان است .

اذان و اقامه در صف نماز جماعت :

سؤال 180 : اگر نماز جماعت در مسجد تمام شده باشد ولى صف ها بهم نخورده باشد نماز گزار نمى تواند براى نماز خود اذان و اقامه بگوید حال اگر رجاءً اذان واقامه بگوید جایز است یا خیر ؟

جواب : با تصریح به اینکه نمى تواند جاى رجاء نیست ، هر چند که مسئله اختلافى است . باب 64 جماعت و باب 25 اذان وسائل . لکن نمى توانیم جزماً منع از رجاء آورى نماییم .

یک اذان براى دو نماز :

سؤال 181 : در احادیث صحیحه نقل شده که پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم) دو نماز را به صورت جمع ادا کردند و براى نماز دومى اذان نگفتند حدیث و مدرک را بیان فرمائید ؟

جواب : باب 36 اذان وسایل جلد 4 صفحه 665 .

حکایت اذان :

سؤال 182 : در بعض مناطق وقتى مؤذن اذان مى گوید عده زیادى هر یک جداجدا با صداى بلند ، بهمراه مؤذن اذان مى گویند ، این عمل چه حکمى دارد ؟

جواب : حکایت اذان مستحب است .

 

نیت

تلفظ نیت :

سؤال 183 : براى وضو و غسل و نماز تلفظ نیت لازم نیست ،آیا قصد
قربت همان نیت است ؟ اگر بگوید چهار رکعت نماز مى خوانم نماز باطل
است یا نه ؟

جواب : قصد قربت همان نیت است و چناچه بلفظ نیز نیت را جارى کند نماز باطل نمى شود .

سؤال 184 : اگر کسى قصد نمازى را نماید و به همان نیت وارد نماز شود ،اما در لفظ سهواً نام نماز دیگرى را ببرد ، آیا خللى در صحت نماز قصد شده حاصل مى شود ؟

جواب : اگر موقع نیت گفتن و تکبیرة الاحرام قصد جدى داشته خللى در صحت نماز حاصل نمى شود .

سؤال 185 : اگر شخصى نیت نماز را به زبان آورد نمازش چه حکمى دارد ؟

جواب : در روایات است که اگر بعد از اقامه تکلم نمود اقامه را اعاده نماید و على اى حال نماز صحیح است .

تغییر نیت :

سؤال 186 : آیا تغییر نیت از نماز واجب خودش به نماز نیابتى بعد از تکبیرة الاحرام صحیح است ؟

جواب : بعد از دخول در نماز تغییر نیت صحیح نیست .

شک در رکعات و استمرار نیت :

سؤال 187 : انسان باید از اول تا آخر نماز به نیت خود باقى باشد ، پس اگر در بین نماز به طورى غافل شود که اگر به او بگویند چه مى کنى نداند چه بگوید نماز او باطل است . آیا این ندانستن شامل شک در عدد رکعات مى شود یا خیر ؟

جواب : شامل شک در عدد رکعات نمى شود .

ریاء سهواً و نسیاناً :

سؤال 188 : حکم ریاء سهواً و نسیاناً در نماز چیست آیا مبطل است ؟

جواب : مبطل است و چنانچه در یک جزء ریا نمود و بعد متوجه شد و جزء را به قصد قربت تکرار نمود ، نماز صحیح است و زیادى جزء چون سهو و نسیان بوده مضر نیست و احوط سجده سهو است .

ریاء جهلاً :

سؤال 189 : اگر کسى با جهل به مسئله بطلان ، ریا کند ، آیا مبطل عمل است ؟

جواب : ریا مطلقا مبطل است .

 

تکبیرة الاحرام

تکرار تکبیرة الاحرام :

سؤال 190 : اگر کسى تکبیرة الاحرام را که از ارکان نماز است گفته باشد و به جهت صوت دوباره بگوید آیا نمازش باطل است ولو اینکه صورت خود را برنگردانده باشد ؟

جواب : اگر عمدا تکبیرة الاحرام دوم را بگوید به عنوان احرام ، نماز باطل مى شود چه صورت ر ابرگرداند و چه برنگرداند .