ایدز بلای قرن حاضر

بیشتر موارد راه های انتقال ویروس  HIV میـتـواند بـه طرق مخـتلف بـه رفـتـار بشرمربوط گردد؛ مانند مواد مخدر و فعالیتهای جنسی. درحالی کـه ایـنگونه رفتارها دربـرخی از جوامع رواج بسیاری یافته است، اغلب آنها را می تـوان بــا آموزش و مشاورهمنـاسب تـغیـیر داده و یا اصـلاح نـمـود. چـندین کشور از قبیل تایلند و اوگانداتوانسته اند با سعی بسیار در این زمینه با موفقیت میـزان انتشار ایــن بـیـماری راکاهش دهند.

در کشـور آمـریـکـا بـا ایـنکه رفتارهای مخاطره انگیز در برخی ازگروه ها هـمانـنـد مــردان همجنس گرا بطور قابل توجـهـی کـاهش یـافـتـه اسـت،گزارشهای اخیر حاکی از طغیان مجدد بیماری ایدز میباشند. این تجدید فعالیت قطعابصـورت چند عاملی بوده و بخشی از آن بدلیل حمایت عمومی و سیاسی متزلزل می باشـد. روشـهـای مـبـارزاتی عـمــده ماننده تلاشهـای آمـوزشـی ""روابط جنسی ایمن تر""،  و برنامه های تعویض سوزن سـرنگ برای تغییر دادن رفتارها در طول زماندارای نتایجی متغیر و متناقض بوده است. بعلاوه توان بالقوه پزشکان ( یا متخصصان بالینی ) در جهت تاثیر گذاری بر اعمال و رفـتار بـیـماران، متاسفانه عمدتا فراموش شده است.

بیشتر موارد راه های انتقال ویروس HIV میـتـواند بـه طرق مخـتلف بـه رفـتـار بشرمربوط گردد؛ مانند مواد مخدر و فعالیتهای جنسی. درحالی کـه ایـنگونه رفتارها دربـرخی از جوامع رواج بسیاری یافته است، اغلب آنها را می تـوان بــا آموزش و مشاورهمنـاسب تـغیـیر داده و یا اصـلاح نـمـود. چـندین کشور از قبیل تایلند و اوگانداتوانسته اند با سعی بسیار در این زمینه با موفقیت میـزان انتشار ایــن بـیـماری راکاهش دهند.

در کشـور آمـریـکـا بـا ایـنکه رفتارهای مخاطره انگیز در برخی ازگروه ها هـمانـنـد مــردان همجنس گرا بطور قابل توجـهـی کـاهش یـافـتـه اسـت،گزارشهای اخیر حاکی از طغیان مجدد بیماری ایدز میباشند. این تجدید فعالیت قطعابصـورت چند عاملی بوده و بخشی از آن بدلیل حمایت عمومی و سیاسی متزلزل می باشـد. روشـهـای مـبـارزاتی عـمــده ماننده تلاشهـای آمـوزشـی ""روابط جنسی ایمن تر""،  و برنامه های تعویض سوزن سـرنگ برای تغییر دادن رفتارها در طول زماندارای نتایجی متغیر و متناقض بوده است. بعلاوه توان بالقوه پزشکان ( یا متخصصانبالینی ) در جهت تاثیر گذاری بر اعمال و رفـتار بـیـماران، متاسفانه عمدتا فراموششده است.

برخلاف کشیدن سیگار، کـه مـا نقشی شناخته شده در انجام تلاش برای ممانعتاز سلامتی عمومی ایفا می کنـیم، مشاوره و اطلاع رسانی درباره پیشـگیـری از ایـدز درکـمـتـر از یـک درصـد مـوارد مـراجعه بـیـماران بـه پـزشـک عـمومی خـود ارائـه میگردد. درنهایت، دستیابی علم پزشکی به معالجات جدید، که باعث حفظ جان و سلامتی وجلوگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری های ویروسی می شود نـیـز مـمـکن اسـت تـرس ازدچـار شـدن به ایدز را کاهش دهد. متـاسـفانه این روشهای درمانی برای همه جوابنداده، انجامشان مشکل بوده و منوط به داشتن پتانسیل پاد زهری و عوارض بلند مدتخواهد بود.

از آنجایی که احتمال تولید یک دارو و یا واکسن در آینده نزدیک کممی باشد، تلاش برای کاستن بیماری مسری ایدز باید به عـنوان هدفی اولیه بر پیشگیریاز این بیماری تمرکز یـابد. پــزشکان و ارائه کنندگان اقلام بـهداشتی باید نقشعمـده ای در ارائه مشـاوره و اطلاع رسانی های پیشگیرانه ایفا نمایند. برای پزشکانمهم است که بدانند پیشگیری از ایدز نیازی به مهارتهای مشاوره ای و مداخلاتروانشناختی گسترده ندارد. پیشگیری بـعنوان بخشی از آموزش سلامتی روزمره بوده و باتشخیص و سنجش ریسک و فراهم آوردن اطلاعات میتوان رفتارهای پرخطر را اصلاحنمود.

چه افرادی در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند؟

تنهادر کشور آمریکا، گفته میشود بیش از یک میلیون نفر مبتلا به ایدز بـوده و هر ساله از 40 تا 80 هزار نفر به این تعداد افزوده می گردد. بطور قابل توجهی ملاحـظه شد که دربـیـن مـردان هـمـجنس گرا و معتادان تزریقی همچنان که بیماری مسری ایدز گـستـرشیافته، گروههای در مـعـرض خـطـر و راه هـای انـتـقـال تـغـییر یـافـته است. زنان،جوانان و نـوجـوانـان و اقــلیتهـای نژادی سریع ترن جمعیت درحال گسترش مبتـلا بـهویـروس ایـدز بشمار می روند. در ایران پیش از این الگوی انـتـقـال، بیماری معتادینتزریقی محسوب می شد، اما اکنون این الگو به رفتارهای پرخطر جنسی مبدل گشتهاست.

با اینکه زمانی تعداد مبتلایان در بین آنها اندک بود، جوانان و زنــاننـوجوان 20 درصد کل تعداد بیماران آلوده را در سراسر جهان تشکیل می دهـنــد. مهمترین و سریعترین عامل انتقال ویروس HIV از طریق رفتارهای مخاطره انگیز جنسیمیباشد. در حالیکه بصورت سنتی در مراکز شهـری متمـرکـز شـده، مـوارد بـیـماریبتـدریج به حومه شهرها درحال انتقال میباشد.

بنابراین در جواب سؤال، ""چهافرادی در معرض خطر این بیماری قرار دارند؟"" در یک کلمه-همه! پزشکان فرض را بـراین میگیرند که تمامی بیمارانشان -- نوجوانان و جوانان -- در معرض خطر ابتلا قراردارنـد. آنـها از هـر کـدام سـؤالاتی خاص درباره رفتارهای جنسی و رفتارهای پر خطردیگر پرسیده، و بر این اساس مشاوره و آموزش خود را ارائه مینمایند. تصور اینکه فردیدر خطر ابتلا قرار ندارد، یک عمل خطرناک و گمراه کننده است.

پیشگریری از HIV و رفتارهای جنسی

به منظور ارائه مشاوره و آموزش مؤثر در مورد ایدز، یک پزشکابتدا باید بتواند از سابـقـه و گـذشته جنـسی فـرد به صـورتی جـامع و فراگیر آگاهیحاصل نماید. این هدف زمانی عملی می گـردد که مباحث مربوط به مسائل جنسی براحتـیمـطرح شـده، تـفـاوتهای فردی محترم شمرده شده، از واژه های عامیانه قابل فهم توسطهمه بیماران استفاده شده و سؤالاتی واضح در مورد رفتـارهـای بـخصوص پرسیده شود - نهاینکه فقط سؤال شود، ""آیا روابط جنسی داشتی؟""

پرهیز
با تک تک افرادبایـد مـحـدوده ای از گـزیـنـه هـای جنسی در رابطه با انتقال ویروس HIV و رفتارهایپر خطر به بحث گذارده شود -- از قبیل پرهیز. هـمه مردم (بخصوص نوجوانـان) بـایـد درتـصمیمشان بـرای خـودداری از روابـط جـنـسـی حمـایـت شــونــد. بـا ایــن حـالبسیاری از افراد جوان داشتن روابط جنسی را انتخاب میکنند. راهکار پیـشگیـری از HIV که صرفا بر اساس پرهیز باشد، گزینه ای گمراه کننده و غیر واقعی است. بنابـرایـنبـایـد همه با پیامهای غیر قضاوتی که بر رعـایـت مسـؤلیـتهای شخصی برای محافظت از HIV تاکید دارد، راهنمایی و هدایت شوند. بخـصوص، بـا ایـنکه راهبرهای روابط جنسیایمن در گـذشتـه بر مـحدود نمودن تعداد شریک های جنـسی و دوری از اشخاصی که احتمالابتلا به ویروس ایدز در آنها وجود دارد تاکید می شد، بـه نـظر بـرخی پـزشکان مسائلتر عبارتند از:

از خـود بوسیله اسـتـفـاده از کـانـدومـهای لاســتیکی وبندهای دندان مناسب و مستحکم محافظت نمایید
خود را به فعالیتهای جنسی کم خطر ترمحدود کنید
اشخاصی که بـه لاسـتیک حساسیت دارند میتوانند کاندومهای پلی اورتانرا بکار ببرند. نحوه استفاده صحیح و مناسب از کاندوم باید آموخته شود. استفادهنادرست از کاندوم ممکن است باعث پارگی آن شده و عـلاوه بـر بـارداریـهـاینـاخـواسته، مـنـجـر به انتقال بیماری ایدرز گردد.

مبانی HIV
ویروس HIV از طریق عمل جـنسی با در مـعـرض قـرار گـرفتـن غشـاءهـای مـخـاطی آلت تناسلی مرد،دهان، مهبل و مقعد با منی مبتلا به ویرس ایدز، پیش انزال، ترشـح هـای مـهبـلی یـاخـون انـتـقال مـی یـابد. چنین راه انتقال ویروس HIV غیر قابل پیش بــیـنـی میباشد. بعبارت دیگر شخصی ممکن است با یکبار عمل جنسی مبتلا شـود، و شخص دیگری چندین بارروابط جنسی داشته باشد و هرگز مبتلا نگردد. به عـلاوه، تعیین درصد احتمال ابتلاهنگام رفتارهای جنسی خاص قابل برآورد نمیباشد. فقط می توان در مورد هر رفتار، ازواژه های پرخطر و کم خطر استفاده نمود.

اعمال کم خطر و پر خطر
استمناءمتقابل، نوازش و بوسیدن پایین ترین خطر را دارا میباشند. مقاربتهای مـهبلی  بطور واضح پر خطرترین اعمال جنسی هستند. پزشکان سعی نموده اند کج فهمی های متداول را برطرف نمایند -- از قبیل اینکه مردان از طریق مقاربت مهبلی یا مقعدی دچار HIV نمیشوند. این واضح است که صحیح نمی باشد. شایدبزرگترین محدوده خاکستری در ذهن افراد در خصوص انتقال جنسی HIV از طـریـق سـکسدهـانـی بـاشد. انـتقال ویروس ایدز بر اثر سکس دهـانـی ثـابـت شـده و اطلاعات جدیدنشان می دهند که سکس دهانی بیشتر از آنچه که قبلا تصور می شد میتواند خطرساز باشد. بنابراین، با اینکه در گذشته مباحثاتی راجـع بـه مـیـزان خـطرات سکس دهانی وجودداشته است، موضوع استفاده مناسب از کاندومهای لاستـیـکی و بندهای دندانی در حین سکسدهانی بسیار حائز اهمیت میباشد.
 

 گروه بهداشت – کانون فرهنگی وهنری حضرت حجت (عج) روستای چهارطاق